วันเสาร์ที่ 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2559

ນິຣາດວຽງຈັນ ຕອນ 1

เวรวิบัติซัดวิบากให้จากเชยจะล่วงเลยลับพักตร์ยุพินจรรัญจวนใจด้วยจะไกลสมรมิ่งหวาดประวิงทรวงระทึกฤทัยถอนสิบเอ็ดค่ำคุรุวาร์ยิ่งอาวรณ์พร้อมนิกรเทียบท่าในวารีจอมณรงค์ทรงพักตำหนักน้ำได้ฤกษ์ย่ำฆ้องโห่ประทับที่เสร็จลินลาศยาตราลงนาวีโดยวิถีแถวท่าชลาลัยพี่เหลียวชะแง้แลหาไม่เห็นน้องยิ่งเนืองนองอัสสุชลนัยน์ไหลนาวาชิดติดตามเสด็จไปโอ้จะไกลลับแล้วนะแก้วตาถึงอาวาสวัดดาวดึงส์สถานชลีกรนมัสการเหนือเกศาขอพระเดชพุทธฤทธิ์อิศราให้ข้าศึกมรณาอย่าต่อกรทั้งยุพินที่สถิตในสถานพระคุณช่วยอภิบาลบำรุงสมรให้พ้นภัยโรคาสถาพรประณมกรกราบถวายบังคมลาถึงบางจากเจียนจิตจะจากร่างตำบลบางแม้นเหมือนนิราศาดังจากเรียมจากรักหนักอุราแสนระอาเสียด้วยจากวิบากเจียวถึงบางพลัดซ้ำพลัดเข้าอีกแล้วได้ยินแว่วหวาดไหวฤทัยเสียวเหมือนพลัดนวลครวญหาสุดาเดียวตะลึงเหลียวดูบางระบมทรวงถึงบางซ่อนเศร้าศรีไม่มีสุขระทมทุกข์เทียมเท่าภูเขาหลวงเหมือนแสร้งซ่อนขนิษฐาสุดาดวงไว้ให้ง่วงงงฉงนไม่ยลนวลถึงบางโพธิ์พื้นญวนตลอดย่านโพงพางพานบวบบั่นอยู่หันหวนกระสินธุ์เชี่ยวเลี้ยวลดไม่ทดทวนเหมือนใจพี่จวนจากรักภัคินีตลาดแก้วแก้วพี่ศรีสวัสดิ์จะเคืองขัดขุ่นข้องด้วยหมองศรีตลาดขวัญขวัญตาอยู่ธานีปานฉะนี้จะเทวษถวิลครวญถึงปากเตร็ดตรึกตรมอารมณ์ร้อนระทดถอนท้อใจอาลัยหวนนาวาเรียงเคียงข้ามตามขบวนพี่เปี่ยมป่วนปิ่มจิตจะจากจรแล้วจำใจทัศนาที่ท่านั้นเห็นรามัญหมอบเมียงเคียงสลอนประณมหัตถ์ชูช่วยอำนวยพรที่แถวท่าสาครดูขำคมทัศนารามัญขยันเหยาะละม่อมเหมาะเกล้ามวยดูสวยสมลางนางทอดทัศนาเห็นตาคมสไบห่มพอประมาณไม่ปิดทรวงพอเนตรสบพบของเคยถนอมยิ่งตรมตรอมจิตใจนั้นใหญ่หลวงจะจำจากขวัญตาสุดาดวงไม่หายห่วงโหยหาเป็นตราใจก็ลับเตร็ดเสร็จโดยวิถีแถวลำเนาแนวคงคาชลาไหลถึงบางพูดเลยพ้นตำบลไปพี่โหยไห้หวนหาในสาครถึงบางพังดุจดังอุราพี่จะพังพับทับที่บรรจถรณ์ยิ่งรัญจวนครวญหาให้อาวรณ์เห็นเชิงราครุ่มร้อนในฤดีถึงสามโคกแลโคกไม่ห่อนเห็นวิบัติเป็นมีนามน่าบัดสีแต่ดอนเดียวดูไหนก็ไม่มีช่างลับลี้เลื่อนลบไม่พบดอนถึงเกาะใหญ่ยอแสงพระสุริเยศจะข้ามเขตพระสุเมรุสิงขรปักษาชาติสกุณาทิชากรก็เร่ร่อนเร่งรีบเข้ารังเรียงที่พลัดคู่กู่ร้องบนรังร้างไม่ยลนางนกสมประสานเสียงเหมือนอกเรียมร้างน้องประคองเคียงจะไปเวียงวายสวาทนิราศมาถึงบางไทรสุดโศกวิโยคนักนิรารักแรมนวลรัญจวนหาโอ้คลองนี้เคยประพาสลินลาศมาประทับท่าแถวทุ่งไม่ขาดปีก็เลยล่องคลองใหญ่บางไทรลับจันทร์พยับมัวโพยมไม่ยลศรีเป็นหมอกมืดเมฆาในราตรีแถววิถีหมายเขม้นไม่เห็นทางค่อยลอยเลาะเลียบมาในสาคเรศแสนเทวษอกตรมระบมหมางทั้งมืดมิดมิได้ยลตำบลบางทั้งสองข้างฝั่งชลไม่ชื่นเลยถึงเกาะเรียนรอบรกล้วนหย่อมหญ้าสำคัญว่ามีคลองเจียวน้องเอ๋ยนาวาพายใกล้ชิดเข้าติดเกยต้องค้ำเลยเข้าเกาะจำเพาะไปด้วยมัวมืดเมฆาในนาเวศสุดสังเกตที่ว่าเกาะอยู่ตรงไหนจนเลยทางลับบางตำบลไปสังเกตได้แต่ที่คลองตะเคียนมาถึงวัดนาคปากช่องปราการใหญ่แลวิไลดังหนึ่งเทพเรขามีเขื่อนรอบขอบงามอร่ามตาเหมราปักเรียงอยู่เคียงกันนาวาล่องพ้นคลองตะเคียนลัดถึงอาวาสนามวัดพุทไธศวรรย์ศาลาใหญ่หักยับลงทับกันแต่ขอบคันเลี่ยนสะอาดแลสำอางดูภูมิฐานใหญ่กว้างแต่ปางก่อนก็สมควรพระนครเป็นคู่สร้างแลวิเวกสูงระหงทรงพระปรางค์เสียดายร้างรกชัฏทุกวัดวานิกรชนเงียบสงัดกำดัดดึกสว่างแสงกะระพฤกกระจ่างหล้าบรรลุถึงท่าประทับที่พลับพลาตำแหน่งวัดธรมาอร่ามเรืองจะจวนรุ่งแสงทองจำรัสฟ้าพระสุริยารัฒมีพอสีเหลืองนาวาเลี้ยวลับล่องเข้าคลองเมืองคะนึงเนืองอัสสุชลนานองโอ้นิเวศดังวิมานในเมืองฟ้าไม่มีผู้รักษาก็เศร้าหมองปราสาททรุดเสื่อมศรีไม่มีทองก็มัวหมองเหมือนพี่จากสมรมาถึงอารามนามวัดว่าโรงฆ้องจะเลี้ยวล่องแสนยากสหัสสาเป็นหาดพื้นตื้นเต็มทั้งมรคาต้องเข็นขุดฉุดคร่านาวาไปจนถึงรอจึงให้รอหยุดประทับเรียงลำดับนาวาแลไสวจึงแรมร้อนผ่อนพหลพลไกรสงบไว้ฟังกิจให้แจ้งการครั้นทราบเสร็จแล้วเสด็จลินลาพร้อมนิกรโยธาทวยหาญออกจากกรุงมุ่งมาไม่ช้านานถึงสถานปากจั่นเข้าโดยจงถึงคลองลัดจะใคร่หลีกให้ลี้ลับแล้วเสด็จกลับคืนไปเหมือนใจประสงค์แต่กริ่งเกรงภูวนาถบาทบงสุ์จะขัดแค้นแสนทรงพระโกรธาบรรลุถึงบางระกำให้ช้ำจิตระกำใจไกลมิตรเสนหาพี่โหยหวนครวญคิดเป็นนิตย์มาสักเวลามิได้ขาดสวาทคลายบรรจวบจวนพระนครเป็นเขื่อนเขตเห็นวงวังพระนิเวศเป็นที่หมายกำแพงวังพังยุบยับทลายนครหลวงล่วงหลายกษัตริย์ครองลุตำบลบ้านอรัญญิกแล้วไม่ผ่องแผ้วทุกข์ทนกมลหมองเห็นเรือนร้างเรี่ยรายลงก่ายกองทั้งเข้าของทิ้งกราดดาษดาไอ้ลาวไล่ต้อนครัวไปมั่วไว้แล้วจุดไฟทุ่มทิ้งขึ้นเคหาตลอดย่านบ้านแลจนลิบตามรณาลงด้วยไฟบรรลัยลาญถึงวังแดงแลดาษด้วยหาดใหญ่เออที่ไหนจึงว่าตั้งวังสถานออกชื่อวังพี่ก็ตั้งทรมานมีแต่บ้านชาวป่าพนาดรศาลาลอยล่วงแล้วนะแก้วพี่ยิ่งทวีทุกข์ท้อฤทัยถอนมาลอยคว้างร้างเร่พเนจรไม่หยุดหย่อนบ้างบางทางตำบลถึงบ้านขวางทางท่าที่นาเวศพระสุริเยศบ่ายคล้อยพระเวหนนาวาพายตามสายชลาวนประจวบจนท่าเรือศาลารายเห็นบ้านเรียงเคียงตั้งริมฝั่งสมุทรทั้งโรงสัปรุษที่ซื้อขายไม่เห็นคนแตกพลัดกระจัดจายแต่เรือนร้างตั้งรายอยู่ริมชลลุสถานนามบ้านเจ้าสนุกยิ่งซ้ำทุกข์ทับกายเข้าหลายหนไม่เห็นสนุกแลยแต่ทุกข์ระทมทนแจ้งยุบลอยู่ทุกบางหนทางจรพระที่นั่งถึงฝั่งฟากประทับเรียงสลับนาวาแลสลอนให้พักพวกหมู่พหลพลนิกรก็แรมรอนอยู่ที่ท่าชลาลัยคอยรอฤกษ์ที่จะเลิกพยุห์ยกขึ้นเดินบกข้ามเขินเนินไศลอรุณรุ่งพุธวาร์จะคลาไคลพลไกรเตรียมทั่วทุกตัวคนครั้นสิ้นแสงสุริยนสนธเยศจวนประเวศขึ้นสว่างพระเวหนที่สถิตนาวาที่ท่าชลแสนทุรนร้อนรึงคะนึงนวลจะนิทราอาดูรพูนเทวษพอหลับเนตรก็เห็นน้องประคองสงวนผวาตื่นชื่นชมอารมณ์ชวนสำคัญนวลว่ามาแนบอยู่แอบกายครั้นลืมเนตรมิได้ยลวิมลแม่โอ้ยิ่งแลก็ยิ่งลับมากลับหายหรือนงนุชเนื้อเหลืองเคืองระคายจึงเบี่ยงบ่ายเบือนพักตร์ไม่พาทีละเมอบ่นอยู่จนคนที่เคียงชิดเกาสะกิดว่านี่ตรัสกับใครนี่ได้ยินแว่วหวาดผวาในราตรีแจ้งคดีว่านิมิตก็คิดอายจึงกล่าวแกล้งแสร้งว่าข้าไม่หลับปิศาจอำปล้ำทับไม่สูญหายได้ยินแจ้วแว่วเสียงสำเนียงนายไอ้หมู่พรายจึงปลาสนาจรแต่เย้าหยอกสำรวลสรวลสันต์จนสุริยันเยี่ยมยอดสิงขรหมู่คชาช้างที่นั่งอลังกรเรียงสลอนเป็นลำดับประทับเกยโอ้ว่ากรรมแล้วก็จำจากท่าสงสารแต่นาวานะอกเอ๋ยได้อาศัยเป็นนิรันดร์ทุกวันเคยจะล่วงเลยลอยคว้างอยู่กลางชลพอได้ฤกษ์ฆ้องหึ่งแล้วโห่ร้องสะท้านท้องหิมวาพนาสณฑ์เสด็จขึ้นทรงช้างอยู่กลางพลให้จรดลเดินทศโยธาพี่ก็ตามเสด็จทรงไอยเรศแสนเทวษไปในไพรพฤกษาดำเนินทางพลางทอดทัศนาหิมวายิ่งวิเวกวังเวงใจประจวบจวนบางโขมดที่เคยพักมีสำนักชลท่าชลาไหลศาลาคู่สองข้างที่ทางไปได้อาศัยสุปรุษที่เดินทางลุตำบลบ่อโศกยิ่งซ้ำเศร้าเหมือนโศกเราเกรียมกรมอารมณ์หมางเห็นโศกสุมกลุ้มสะปะทะทางเหมือนโศกเรียมแรมร้างนิรานวลที่เนานานมิได้พานประสบพักตร์จะร้อนรักรุ่มรึงคะนึงหวนจะโหยหาเช้าเย็นไม่เว้นครวญเสียดายนวลก็จะหมองละอององค์ถึงศาลาสามเณรตำแหน่งพักที่สำนักอยู่ในเนินพนาระหงไม่เห็นห้องสามเณาในเวณวงล้วนเสาทรงแฝกฝาเป็นพาไลก็ลุถึงหนองคนทีที่สำนักตำแหน่งพักชลท่าชลาใสดำเนินเหนื่อยเมื่อยล้าที่มาไกลเข้าอาศัยพลพักสำนักนานถึงเขาตกหินตั้งเป็นเนินผามีศาลาร่มแสงพระสุริย์ฉานเขาบวงสรวงมิ่งม้าคชาชาญแต่โบราณไม่ตระหนักประจักษ์ใจจะไถ่ถามความข้อที่คนรู้ไม่เห็นผู้ที่จะแจ้งแถลงไขจนลับล่วงเลยเขาลำเนาไพรพี่โหยไห้หวนคิดที่จิตจงถึงสระยอสุริยนขยับเยื้องเรียมชำเลืองแลหาที่ท่าสรงเคยชุมนุมชุมชวนนวลอนงค์สำอางองค์สู่สายกระแสชลที่จากคูเคยมาอยู่ที่ริมสระคอยปะทะอยู่ที่ทางหว่างถนนสำเร็จนึกตรึกหมายไว้หลายคนไยไม่ยลไปสถิตสถานใดแต่สระเปล่าแลเปลี่ยวไม่เหลียวเห็นนิจจาเอ๋ยโอ้เป็นเช่นนี้ได้เหมือนเรียมจากขนิษฐานิราไกลก็เปลี่ยวใจเปล่าจิตทุกวันจรจนลุล่วงมรรคาพลับพลาพักเห็นธงทิวปลิวปักบนสิงขรเสด็จถึงเกยชาลาคชาธรเรียมก็จรลดเลื่อนจำลองลงสถิตพื้นภูมิภาคทิศยิ่งเปลี่ยวจิตเปล่าใจอาลัยหลงแต่ก่อนเคยมาประณตบทบงสุ์ในวังวงมีแต่ฝูงชาววังเวียงเคยสดับดนตรีปี่พาทย์ก้องกระดึงดังระฆังฆ้องไม่ขาดเสียงทั้งแม่ค้าร้านขายอยู่รายเรียงบ้างแข่งเคียงคู่ขึ้นบรรพตาทุกพุ่มพงดงห้วยเหวละหานท่าธารตรอกโตรกชะโงกผาทั้งหญิงชายกร่ายเกร่เที่ยวเร่มาบ้างเกี้ยวพาเชยชมภิรมย์กันเออไฉนไยจึงเงียบฉะนี้นี่อุระพี่ก็ยิ่งเปลี่ยวเสียวกระสันวิเวกเสียงเรไรในไพรวันจักรจั่นเรื่อยร้องระงมดงชะนีร่ายไต่ไม้บนไหล่เขาแล้วห้อยโหนโยนเย้าน่าพิศวงให้เคลือบแคลงอยู่ด้วยแสงพระสุริยงกระสันส่งเสียงร้องวังเวงใจมยุเรศร่อนจับบนจอมผาก็รำฟ้อนหลอนกาให้หลงใหลกาเข้าห้อมล้อมชมแล้วตรมใจทะลวงไล่ฉาบเฉี่ยวอยู่ไปมาพวกวานรหลอนหลอกกับฝูงค่างแล้ววิ่งวางขึ้นไปเซาบนพฤกษาเอาลูกน้อยแนมแนบแอบอุราสองกรกุมกัณฐาไม่วางมือข้างฝ่ายแม่โน้มเหนี่ยวเอาพฤกษาก็เก็บผลไม้มาให้ลูกถือแล้วกู่ก้องร้องเล่นอยู่บันลือออกอึงอื้ออยู่บนเชิงคิรีวันพี่เล็งแลเหล่าสัตว์ในสิงขรยิ่งเร่าร้อนจิตใจให้กระศัลย์จึงเรียกเหล่าโยธาเข้ามาพลันให้เก็บพรรณบุษบาบรรดามีทั้งธูปเทียนบรรจงจำนงหมายหวังถวายบทเบื้องพระชินศรีก็จรดลตามแนวแถวคิรีโดยบันไดนาคีประวิงวอนจังหวัดเวียนเทียนถือประนมหัตถ์ค่อยเลี้ยวลัดรอบเชิงชายสิงขรโดยคำรบครบเจ็ดแล้วเสร็จจรชลีกรมัสการพระชินวงศ์ให้เอิบอิ่มปรีดาด้วยปราโมทย์โดยประโยชน์หวังจิตคิดประสงค์จึงปลดเปลื้องภูษิตอุทิศตรงจิตจำนงน้อมเศียรลงมัสการเอาแพรชมพูปูทรงวงพระบาทแล้วแผ่พาดหุ้มมิดให่้ปิดฐานขอพระคุณป้องปัดกำจัดพาลอธิษฐานสารพันจะบรรยายเดชะบุญคุณสร้อยพระสรรเพชญ์ให้สำเร็จเวียงจันท์ดังมั่นหมายจะรบลาวเสียให้ชื่อลือกระจายให้แตกตายเต็มป่าพนาลัยถึงจะเรืองศักดามหาเวทจะมีคุณวิเศษสักเพียงไหนให้ถอยฤทธิย่อยยับทั้งทัพชัยจึงสาใจสมจิตที่คิดพาลแล้วนอบน้อมวันทนาลาพระบาทยุรยาตรไปตำแหน่งแห่งสถานพอเสร็จขึ้นเกยสถิตประทับอานคชาธารพระที่นั่งอลังกรทหารปืนเดินดื่นออกดาษป่าครั้นทัศนาหอกแห่แลสลอนนำเสด็จเสร็จโดยวิถีจรทุเรศร้อนไปในไพรพนาวาฝ่ายพี่ก็ขึ้นขี่จำลองคชยิ่งรันทดแสนโทมนัสสารีบตามเสด็จพ้นตำบลมาพี่โหยหามิได้เว้นสักนาทีบรรลุถึงธารทองแดงตำแหน่งห้วยเป็นโกรกกรวยชลท่าชลาศรีอันเดินรอบขอบคันในวารีนั้นแดงดีดุจชาดสะอาดตาเหล่านิกรดื่มกินสุธารสอันใสสดที่ในธารละหานผาแล้วรีบเดินตามเนินมรคาเข้าแห่หุ้มไอยราที่นั่งทรงพระสุริยงยอแสงเย็นพยับก็ถึงธารที่ประทับโดยประสงค์อันมีนามพุกำจานเป็นด่านดงสั่งให้ปลงหยุดประทับแรมประทมแล้วยกย่างจรดลเข้าดงชัฏล้วนเหล่าไม้เยียดยัดกันสับสมเสียงเรไรเรื่อยร้องก้องระงมก็ล่วงเลยวังส้มพอสุดดงออกป่าแดงรีบเดินถึงเนินเขาสูงเฉลาแลพินิจพิศวงเป็นเปลวปล่องช่องชั้นเหมือนบรรจงชื่อพระยาเดินธงเป็นทิวทางสถานถิ่นภูมิพื้นก็รื่นราบดังคนปราบขุดขนแล้วก่นถางมีวารีล้นไหลอยู่ในรางเป็นแอ่งอ่างซึมใสค่อยไหลรินที่เพิงผาน่าดูดังพู่ห้อยเป็นน้ำย้อยหยดเพรื่อด้วยเหงื่อหินระยับแสงพรายพร้อยร้อยดังพลอยนิลสถานถิ่นเทพเจ้าลำเนาไพรเป็นหุบห้วงเหวหินชะง่อนงอกที่โกรกกรอกผาเผินเนินไศลไม้รวกเรียงเคียงลำอยู่รำไรก็กวัดไกวยวบโยกอยู่ไปมารุกขชาติที่สำหรับประดับเขาเป็นหลั่นเหล่าแดงเขียวดังเลขาพิศดอกออกผลดาษดาสกุณาจับจิกแล้วบินจรพี่ยลพลางทางขับกุญชรชาติให้ยุรยาตรเลียบเดินริมสิงขรถึงกำพรานบ้านไพรที่ในดอนเข้าซอกซอนอยู่ในดงไม่น่าดูแล้วลุย่านบ้านนามโคกถลุงเอาแฝกมุงเรือนพังเหมือนรังหนูเห็นกองทัพชายหญิงเที่ยววิ่งพรูไปซ่อนอยู่ชัฏชิดให้มิดกายก็จรดลพ้นย่านบ้านป่าถึงทางท่าน้ำสักกระแสสายเป็นทิวเลี่ยนเตียนลาดด้วยหาดทรายจำนงหมายท่ากระเพราะกำหนดไพรสั่งให้หยุดพักพลที่บนหาดพี่ยุรยาตรสู่ท่าชลาไหลกระสินธุ์เชี่ยวเลี้ยวลดรันทดใจพี่โหยไห้หวนหาสุดาดวงแต่วารียังเป็นที่กำหนดแน่สายกระแสไหลล่องทะเลหลวงเหมือนพี่มุ่งนัคราเป็นตราทรวงแต่ตัวถ่วงทวนทุกข์ขึ้นเดินดอนจนสุดแดนนัคราอาณาเขตสุดสังเกตที่จะพบสบสมรยิ่งนับวันนับไกลครรไลจรเอาสิงขรพุ่มพงเป็นวงวังแล้วจรจากวารีไม่มีสุขระทมทุกข์ในกมลกังวลหลังขึ้นพลับพลาฝากิ่งพฤกษาบังคะนึงนั่งนึกนวลรัญจวนใจจนอรุณรุ่งสางสว่างหล้าเสียงลั่นฆ้องสัญญาอยู่หวั่นไหวพยุหบาตรยาตราออกคลาไคลคชไกรรับเสด็จจรลีค่อยเลาะเลียบคงคาสาคเรศไปตามเขตคันดงลงวิถีประทับร้อนผ่อนพักพวกโยธีแล้วจากที่ย่างเยื้องจรจรัลก็ลุล่วงไชยบาดาลสถานที่นิคมเขตธานีในเขื่อนขัณฑ์พอสิ้นแสงสุริยาลงสายัณห์ก็ยับยั้งตั้งมั่นอยู่ริมชลพี่ชมชาวไชยบาดาลที่ธารท่าลงอาบกินธาราอยู่สับสนรูปพรรณพักตราไม่น่ายลถ้ามีขนก็ว่าค่างที่กลางไพรทั้งแดนดินถิ่นฐานที่บ้านอยู่จะพิศดูก็ไม่น่าจะอาศัยแต่เสียงสัตว์ครื้นเครงวังเวงใจชั่วอยู่ได้ชื่นชมนิยมยินครั้นตรวจเตรียมจัตุรงคพร้อมเสร็จแล้วเสด็จจากท่าชลาสินธุ์ไปข้ามเนินนัทีศีขรินทร์ถึงแถวถิ่นที่บัวชุมธานี            

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น